Paylı Mülkiyet Nedenleri

Müşterek mülkiyet, birden fazla kişinin aynı anda ve  belirli oranlarda malın tamamına sahip olması anlamına gelir. Başka bir deyişle, aynı anda en az iki kişinin  bölünmemiş  mülkiyeti anlamına gelir. Burada önemli olan, mülkün bölünmemiş nesneye ait olmasıdır. Ortak mülkiyet, paylara bölünmüş ve ortak mülkiyeti temsil eden tek bir varlıktır. Etkin bir şekilde bölünen ve bağımsız mülkiyet altında bulunan varlıklar için ortak mülkiyetten söz edilmez. Ortak mülkiyet, en önemli unsurlarından biri bölünme oranının belirlenmesidir. Her malikin payı oranında hak ve yükümlülükleri vardır. Aynı mülk üzerinde farklı mülklerin kurulması, ortak mülkiyet oluşturmaz ve aynı zamanda ayrı ve ortak mülk olmalıdır.

Müşterek Mülkiyet Hakkında Bilgi

Müşterek mülkiyetten bahsedebilmek için önemli bir kriter, mülkiyetin önce gelmesidir. Mülkiyet olmadan müşterek mülkiyet demek mümkün değildir. Müşterek mülkiyet altındaki mülk bölünmezdir, ancak mülkiyetten doğan belirli hak ve yükümlülüklerle bölünebilir. Pay sahiplerinin payları oranında orantılı hak ve yükümlülükleri vardır. Bölünmez hak ve yükümlülükleri paylaşırlar.

Ortak mülkiyetin başlatılması bir dava, mahkeme kararı veya bir yasanın sonucu olabilir. Birçok kişi yasal yollarla bir araya gelerek taşınır veya taşınmaz mal sahibi olabilir. Hukuki işlem yoluyla ortak mülkiyet, ölüm nedeni için hukuki işlemle de değerlendirilebilir. Örneğin vasiyetname yaparak; Bir şeyi birkaç kişiye bırakarak ortak mülkiyetin oluşmasına yol açabilir. Birden fazla davacının yetkili bir mahkemeye kaydolmasının gerekmesi ve hakimin bu anlamda karar vermesi halinde, mahkeme kararı ile birlikte mülkiyet kurulur.

Paylı Mülkiyetin Satımı Olur Mu?

Yukarıda belirtildiği gibi, pay sahipleri bölünebilir malın mülkiyetine ilişkin hak ve yükümlülükleri olabilir. Bu bağlamda, ilgili tarafların her biri kendi payını diğer ilgili taraflardan bağımsız olarak tasarruf etme hakkına sahiptir. Bu nedenle, ilişkili tarafların her biri kendi paylarını diğer ilişkili taraflardan bağımsız olarak devredebilir, ancak her bir ilişkili tarafın bağımsız tasarruf yetkisi olmasına rağmen bu konuda bazı sınırlamalar bulunmaktadır. Bu kısıtlamalar kanundan veya taraflar arasındaki anlaşmadan kaynaklanabilir.

Kanundan kaynaklanan sınırlamalardan biri; diğer ilgili tarafların yasal ilk ret hakkıdır. Diğer bir deyişle, ilişkili taraflardan biri kendi payını satmak isterse, diğer ilgili tarafların kanunda öngörülen şekilde peşinen reddetme hakkı vardır. Burada belirtmek gerekir ki, yasal öncelik sadece ortak mülkiyet altındaki eserler için geçerlidir.

Yasal Düzenleme Nedir?

Yasal düzenleme, genel olarak kabul edilen önceki düzenlemeden önce gelir. Hisselerini satmak isteyen bir hissedar diğer ilgili taraflara bildirimde bulunduktan sonra, ilk yasal ret hakkı satış tarihinden 3 ay, muhtemelen 2 yıl sonra sona erecektir. Yasal geçiş hakkı, ancak dava yoluyla alıcıya karşı mücadele edilebilir. Bir başka kısıtlama da Evlilik Yasası’ndan kaynaklanmaktadır. Edinilmiş mal rejimine katılma ve ayrılmış mal  rejimine tabi evlilikte, malın karı kocaya ait olduğu kanıtlanamayan mallar ortak mal sayılır. Bu itibarla bu malvarlıkları için eşin rızası olmaksızın paya göre tasarruf yapılmasına izin verilmez. Dolayısıyla  bu  payların satışı  diğer eşin rızasına bağlıdır. Son olarak taraflar, aralarında yapacakları sözleşmeye göre payların satışına kısıtlamalar getirebilirler.

İlişkili taraflar, paylarını belirli bir süre devretmeyeceklerine dair sözleşme yapabilirler. Böyle bir sözleşme yapılması halinde bu kadastroya dipnot yapılması zorunludur. Aksi halde sözleşme talep edilemez.