Alt işverenlik yönetmeliğine göre bir işveren tarafından yapılacak asıl işin bir bölümünün teknolojik, teknik, zamanlama, hizmet ihtiyacı gibi uzmanlık gerektirebilecek işler açısından başka bir kurum ya da kuruluşa verilmesi alt işverenliktir. Buradaki kurum veya kuruluşa alt işveren denilmektedir. Alt işveren bir tüzel kişiliğe sahip olabileceği gibi tüzel kişi olma şartı aranmamaktadır.
Halk dilinde taşeron olarak adlandırılan alt işveren, asıl işverenle birlikte işçilerden sorumlu olan ve kendi üstüne düşen işlerin yürütülmesinden sorumlu olan ikinci bir işverendir. Taşeronlar yani alt işverenler, genellikle asıl işverenin işinin teknik, teknolojik, uzmanlık gerektiren bir bölümünü yapan ve bu işin yapılması için kendi ekibini çalıştıran diğer işverenlerdir. Asıl iş için işverenin elemanları ve alt işverenin elemanları beraber çalışırlar. Tam da bu noktada devreye asıl işverenle alt işverenin sorumlulukları girmektedir.
Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisi Nasıldır, Kurulma Şartları Nelerdir?
Asıl İşveren ve Alt İşverenin Sorumlulukları Nelerdir?
Asıl işverenler, işin tamamı olmamak koşulu ile belirli bir bölümünün yapılması için alt işverenlerle çalışabilir. Bu durum hem zaman açısından hem de teknik bilgi açısından asıl işverene fayda sağlayacaktır. Özellikle her iki tarafın yükümlülüklerinin sözleşmeyle kayıt altına alınması, hukuki anlamda bir güvence niteliği taşımaktadır.
İlgili Link: Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir
Hem Alt işveren hem de asıl işveren, belirlenen işin yapımında çalışan alt işverenin işçilerine karşı İş Kanununun lafzına göre birlikte sorumludur. Bu sorumluluğun kapsamı İş Kanunu ve iş mevzuatlarından, alt işverenin de tarafı olduğu toplu iş sözleşmesinden ve yapılmış olan diğer iş sözleşmelerinden kaynaklı olarak ortaya çıkar.
İşverenler arasında birlikte sorumluluk olması halinde ortaya çıkan herhangi bir borç için alt işverene başvurulabileceği gibi asıl işverenden de borç temin edilebilir. Daha sonrasında kusur oranına göre asıl işveren ve alt işveren arasında bir rücu ilişkisi gerçekleşebilir. Bununla birlikte SGK ile alakalı olan prim borcu, idari para cezaları, gecikme zammı ve cezası gibi her türlü borçtan da alt işverenle birlikte asıl işveren de sorumlu olacaktır. Alt işverenle asıl işveren ilişkinin oluşturulmasında birtakım prosedürlerin tamamlanması şarttır!
İlgili Link: Meslek Hastalığı Nedeniyle Tazminat Davası
Alt İşveren Asıl İşveren İlişkisi Nasıldır, Kurulma Şartları Nelerdir?
Resmî Gazete ’de yayımladığı Alt İşverenliğe ilişkin yönetmeliğe göre, alt işveren ve asıl işveren arasında kurulacak olan ilişki şu şekilde açıklanmıştır:
- Asıl işveren esas mal ve hizmet üretiminde kendisine yardımcı olmak üzere bir alt işverenle çalışabilir. Fakat burada bilinmesi gereken en önemli şartlardan biri asıl işverenin kendi işçilerinin de olması gerekmektedir.
- İş sahibi tarafından alt işverene yapılması için verilen iş bölümü asıl işin tamamı olamaz, ancak teknoloji, kapasite, zaman, uzmanlık gibi ihtiyaç duyulan asıl işin bir kısmı olabilir,
- Alt işverenin, işin sahibi tarafından kendisine verilmiş olan kısımda çalıştıracağı işçilerin başka bir iş veya başka bir iş yerinde çalışmaması gerekir,
- Diğer bir önemli husus ise alt işveren asıl işverene ait iş yerinde daha önceden çalışmamalıdır. Fakat daha önce iş sahibine ait işyerinde çalışmış olan birisi, bir adi ortaklığa ta da tüzel kişiliği haiz bulunan bir şirkette ortak- hissedar ise; bu şirketle işveren ve alt işveren ilişkisi kurulabilecektir.