Belirli Süreli Sözleşme Hangi Durumlarda Yapılır?
İş sözleşmesi belirli veya belirsiz olarak yapılabilecektir. İş akitlerinin belirsiz süreli olara yapılması asılken, belirli süreli iş sözleşmeleri istisnai sözleşmelerdir. Şayet bir iş sözleşmesinin belirli süreli mi belirsiz süreli mi olduğu sözleşmenin içeriğinden anlaşılamıyor ise bu halde sözleşmenin belirsiz süreli iş sözleşmesi olduğu kabul edilecektir.
“Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesi
Belirli süreli iş sözleşmesi yapma serbestisi kanun ile sınırlandırılmıştır. Belirli süreli iş sözleşmesinin yapılabilmesi için kanunda düzenlenmiş olan bazı olguların gerçekleşmesi şarttır. Bu şartların gerçekleşmemesi halinde iş sözleşmesinde sözleşme süresi belirlenmiş olsa bile bu durum sözleşmeyi “belirli süreli iş sözleşmesi” haline getirmeyecektir.
Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Kurulması İçin Gerekli Olan Şartlar
İş Belirli Süreli Olmalıdır: Belirli süreli iş sözleşmesinin yapılabilmesi için işin ne kadar süreceği bilinmeli ya da tahmin edilebilmelidir.
Belirli Bir İşin Tamamlanmasına Yönelik Bir Sözleşme Olmalıdır: İş sözleşmesine konu iş sürekli olarak devam eden bir iş değil, belirli bir sürede tamamlanarak bitirilecek bir iş olmalıdır. Örneğin; bir binanın tamamlanması, elektronik eşyanın tamir edilmesi, projenin çizilmesi gibi..
Belirli Bir Olgu Ortaya Çıkmalıdır: Bir işyerinde olağan faaliyetlere devam ederken meydana gelen yeni olgular sebebiyle yeni belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilecektir. Örneğin işyerindeki bir kadın çalışanın hamile olması sebebi ile izin alması durumunda bu süre içerisinde işlerin aksamaması amacı ile belirli süreli iş sözleşmesi ile yeni bir işçi ile anlaşılabilecektir.
Yukarıda sayılan şartların hepsinin aynı anda gerçekleşmesi gerekmemektedir. Bu şartlardan herhangi birisinin gerçekleşmesi belirli süreli iş sözleşmesinin yapılması için yeterlidir. Ayrıca İş Kanunu’nun ilgili maddesinde şartlar sayılmış olmakla beraber cümle içerisinde “gibi” kelimesi kullanılmıştır. Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere yukarıda sayılan şartlara benzer hallerin ortaya çıkması halinde de belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilecektir.
Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Kurulması İçin Gerekli Olan Şartlar
Yasadan Kaynaklanan Belirli Süreli İş Sözleşmeleri
Belirli süreli iş sözleşmesinin yapılabilmesi için işin niteliğinin buna imkan tanıması gerekmektedir. Ancak belirli süreli iş sözleşmelerinin yapılabilmesinde işin niteliği önem taşırken işçinin niteliği herhangi bir önem taşımamaktadır.
Yasadan Kaynaklanan Belirli Süreli İş Sözleşmeleri
Kanunlarımızda bazı durumlarda belirli süreli iş sözleşmelerinin yapılması zorunlu kılınmıştır. Bu zorunlu kılışın sebebi ise genel menfaat ve kamu yararı olarak karşımıza çıkacaktır.
Özel Öğretim Kurumları Kanunu’ndaki düzenleme uyarınca; kurumlarda çalışan müdür, yönetici ve öğretmenler ile yapılacak iş akitleri en az bir yıl sürelidir. Bu düzenlemenin amacı ise eğitimin aksamadan ilerlemesi ve eğitim yılı içerisinde problem yaşanmamasıdır.
Bazı özel durumlarda ise belirli süreli iş akdi yapılması mümkün değildir. Vakıf üniversitesindeki öğretim üyeleri ile yapılan iş akitlerinin belirli süreli yapılmasına imkan yoktur. Burada yapılan düzenlemenin de sebebi aslında genel menfaat ve kamu yararıdır. Eğitim- öğretim işi sürekli devam etmesi , kesintinin oluşmaması gereken bir iştir. Bu sebeple de vakıf üniversitesi ile öğretim üyeleri arasında belirsiz süreli iş sözleşmesi yapılması gerekmektedir.