İşçinin Fazla Mesai Hakkı
İş Kanununda normal haftalık çalışma saatini aşan çalışmalar iki başlık halinde düzenlenmiş
Fazla çalışma ve
Fazla sürelerle çalışmadır.
Fazla çalışma kanunda yazılı koşullar çerçevesinde HAFTALIK 45 SAATİ AŞAN çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışma ise, iş sözleşmesinde işçinin çalışma süresinin haftalık 45 saatten az olması durumunda söz konusu olabilecektir. İş sözleşmesi ile işçinin çalışma süresi 45 saatin altında belirlenmiş ise ve işçinin çalışma süresi ile toplam çalışma saati 45 saate kadar ise(45 saati aşmamak koşulu) bu durumda fazla sürelerle çalışma durumu oluşacaktır.
“Fazla süreli çalışma İş Kanunu madde 41.
İş Kanunu 41. Maddede işçinin fazla çalışma nedenleri düzenlenmiştir.
“Fazla çalışma ücreti
Kanun maddesinde de görüldüğü üzere fazla çalışmanın yapılması birçok nedene dayanabileceği için sınırlı sayma yoluna gidilmediği için geniş bir nitelik taşımaktadır. Ancak kapsamın geniş olması noktasında hakları korunmaya muhtaç olan işçinin mağdur edilmemesi adına fazla çalışmada işçinin onayının alınması şartı konulmuştur.
Fazla sürelerle çalışma yaptırılabilmesi için işçinin onayının alınması şarttır ve bu onay yazılı bir biçimde alınmalıdır. Bu onay her yıl başlarında işveren tarafınca alınacak olup işçinin özlük dosyasında yıl boyunca saklanır.
Ayda Kaç Saat Fazla Mesai Yapılabilir?
İş Kanunu 41. Maddede fazla çalışma süresinin azami sınırı belirlenmiştir.
“İş Kanunu
Kanun maddesinde de öngörüldüğü üzere bir işçinin fazla çalışma süresi yılda en fazla iki yüz yetmiş saat olabilecektir. Hükümde fazla çalışma saati haftalık ya da aylık olarak belirlenmemiştir. Ancak fazla çalışma süresinin haftalık ya da aylık gibi daha kısa zaman dilimleri bazında belirlenmeyip yıl bazında belirlenmesi işçi aleyhine bazı durumların oluşmasına sebebiyet vermektedir. Kuşkusuz belirlenen bu zaman dilimi iş güvenliği ve işçinin sağlığı açısından koruma ilkesine aykırı düşmektedir.
Fazla Mesai Hesaplama 2018
İş Kanununun 41. Maddesine göre fazla çalışma ücreti her saat için normal çalışma saati ücretinin yüzde elli yükseltilmesi ile elde edilen miktardır.
“İş Kanunu madde 41/2
Bir işçinin aylık çalışma ücretinin 2250TL, çalışma süresinin 20 gün, günlük çalışma saatinin de 7.5 saat olduğunun varsayalım. Örnek konusu işçinin günlük çalışma ücreti 112,5TL olmakla beraber saatlik çalışma ücreti 15 TL olmaktadır. İşçinin fazla çalışma sebebiyle ücrete hak kazanacağı düşünüldüğünde her saat için ücret yüzde elli oranında artırılacak olup fazla çalıştığı her saat için 22.5 TL ücrete hak kazanacaktır.
Yukarıda verdiğimiz işçi örneğinde fazla sürelerle çalışma mevcut olması durumunda normal saatlik çalışma ücreti 15 TL olduğu için yüzde yirmi beş artırım ile işçiye ödenecek miktar saatlik 18.75 TL olacaktır.
Kanun maddesi ile belirlenmiş olan hükümler nispi emredici niteliktedir. Nispi emredici nitelikte olmasının anlamı ise kanunda belirlenen artış oranlarının ancak sözleşme ile İŞÇİ LEHİNE artırılmasının mümkün olduğu anlamına gelmektedir. Kanun ile belirlenen “yüzde yirmi beş ve yüzde elli” oranında artışlardan daha az bir miktar sözleşme ile belirlenemeyeceği gibi daha yüksek bir oranın belirlenmesi işçi lehine olduğu için mümkündür.
Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatlamak zorundadır. Yani ispat yükümlülüğü işçi tarafındadır. Ancak işçi fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışmasını her türlü delille ispatlayabilecektir. Bu hususunda mahkemede tanık dinletilmesi de mümkündür.
Bazı işlerde ise fazla çalışma yasağı bulunmaktadır. Bu işler kanunda açıkça sayılmıştır.