İşçinin Saat Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Kişilerin hakları kanunlar ile güvence altına alınmıştır. Anayasamızda kişilerin emeği sonucu kazanılan para ücret olarak nitelendirilmiş olup hem anayasada hem de kanunlarda ücret ile ilgili düzenlemeler bulunmaktadır.
Ücret işçi ve işveren arasında yapılan iş akdi ile belirlenmektedir. Ödenecek ücretin türünün ise birden farlı şekilde olabileceği aslında İş Kanunu madde 49’da dolaylı bir şekilde düzenlenmiştir.
Kanun maddesinde görüldüğü üzere ücret zamana, parça başına, akort, götürü, yüzde ya da saate göre ödenebilecektir.
Saatlik ücretin nasıl hesaplandığına değinmeden önce fazla çalışma ve fazla süreli çalışmanın ne demek olduğundan bahsetmekte fayda var. Çünkü saatlik ücret hesabında bunların dikkate alınmaması gerekmektedir.
Kanunda “fazla çalışma” ile “fazla süreli çalışma” birbirinden farklı olup bunlarla ilgili iki ayrı düzenleme yapılmıştır.
Fazla Çalışma: Kanunda yazılı koşullar ışığında haftalık 45 saati aşan çalışmalardır.
Fazla Süreli Çalışma:Haftalık çalışma süresinin 45 saatin altında belirlendiği iş sözleşmelerinde haftalık çalışma saatini aşan 45 saate kadar olan çalışmalardır.
Peki, tüm bunları da öğrendikten sonra işçinin saatlik ücreti nasıl hesaplanır?
Öncelikle yapılan tüm hesaplamalarda brüt ücret üzerinden hesaplama yapıldığını söylememiz gerekir. Bunun için öncelikle işçinin brüt ücreti öğrenilir. Ücretin aylık olarak belirlenmesi halinde öncelikle aylık olarak belirlenen maaşın günlük değerinin bulunması gerekmektedir. Bunun için ise aylık ücret öncelikle 30’a bölünür.
Dilerseniz daha anlaşılır olması açısından örnekleme yolu ile ilerleyelim.
Örneğin bir işçinin maaşının brüt 4.500,00 TL olduğunu varsayalım. Bu işçinin günlük maaşı 4.500,00/30 = 150,00 TL olacaktır.
Saatlik maaşın hesaplanmasında ise o işçinin bir günde kaç saat çalıştığı önem arz edecektir. Örneğimizdeki işçinin günde 7,5 saat çalıştığı düşünülecek olursa işçinin saatlik maaşı 150/7,5= 20 TL Olacaktır.
İş kanununa göre işçinin 45 saatin üzerinde çalışması halinde yapılan her bir çalışma saati için (bir saatlik fazla mesai için) 1.5 saatlik ücret tutarında fazla mesai ödenecektir. Örneğimizde bir saatlik çalışma ücreti 20 TL olmakla beraber fazla çalışmada ödenek ücret 20×1,5= 30 TL olacaktır.
Saatlik ücrete göre çalışmakta olan işçilerin sigorta primlerinin nasıl ödeneceği de merak konusudur. Saatlik ücretle çalışan işçilerin prim günleri çalıştıkları saatlerin güne çevrilmesi yolu ile belirlenmektedir. Ay içinde çalışılan saatlerin toplanarak günlük çalışma saati olan 7,5 a bölünmesi ile ortaya çıkan gün sayısınca sigorta primi ödenecektir.
Örneğin bir işçinin ayda 153 saat çalıştığını düşünecek olursak 153/7.5=20,4 olduğundan işçinin 20 günlük sigorta primi ödenecektir.