Kıymet Takdirine İtiraz Davası
İcra takibi sebebiyle borçlunun malları haczedildiğinde icra memuru haczedilen malın değerini belirleyerek haciz tutanağına geçirir. Ancak icra memuru haczedilen mal ya da şeyin değerini belirleyemiyorsa, haczedilen malın değerinin tespiti özel bilgiyi gerektiriyorsa ya da borçlu yan icra memurunun taktirine karşı geliyorsa bu durumda bilirkişiden yardım alınır. Bilirkişi aracılığı ile kıymet takdiri yaptırılır ve bilirkişi bu hususta bir rapor düzenler.
“Kıymet takdiri:
Kıymet takdirine ilişkin rapor bilirkişi tarafından düzenlendikten sonra ilgililere tebliğ edilir. Kendisine tebliğ edilen rapora ilgililer tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içerisinde şikayet etme hakkına sahiptirler. Şikayet, kıymet takdirini talep eden icra dairesinin bağlı bulunduğu yerdeki icra mahkemelerine yapılacaktır. Şikayet yetkisiz bir icra mahkemesine yapılır ise, mahkeme dosya üzerinden inceleme yaparak 10 gün içerisinde yetkisizlik kararı verir ve bu karar kesindir.
Şikayet tarihinden itibaren şikayette bulunan taraf yedi gün içinde gerekli harç ve masrafları dosyaya(mahkeme veznesine) yatırması gereklidir. Gerekli harç ve masrafların karşılanması halinde yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılabileceği gibi masrafların mahkeme veznesine yatırılmaması durumunda şikayet kesin olarak reddedilecektir.
Kıymet takdiri kesinleştiği takdirde 2 yıl boyunca tekrar aynı mal ya da şey için kıymet takdiri yapılması talebinde bulunulamaz. Ancak doğal afet gibi malın değerinde çok büyük farklılıklar yaratacak değişiklikler mevcut ise bu durumda tekrar kıymet takdiri istenebilecektir.
Kıymet Takdirine İtiraz Satışı Durdurur Mu?
Kıymet taktiri satışa hazırlık işlemelerinden olup tüm ilgililer bakımından kesinleşmesi şarttır. Aksi durumda taktir edilen değer üzerinden yapılan satışta ihalenin feshi sebebi olarak ileri sürülüp dava konusu yapılabilir. Kıymet taktirine itiraz üzerine icra mahkemesince verilen kararlar kesin olup bu durum ancak ihalenin feshine neden olduğu hallerde istinaf ya da Yargıtay tarafından incelenebilmektedir.
Yargıtay
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu
2016/4
2018/1
16.2.2018
“Ayrıca satışın İİK’nın 106. maddesinde belirtilen sürede yapılması zorunlu değildir. Kıymet takdiri yapılmadan satış talebinde bulunulması mümkün ise de, kıymet takdiri kesinleşmeden satış gerçekleştirilemez, Bunların yanında kıymet takdirinin yapılmaması yalnızca satışa engel olur.
Satış masrafları alacaklıdan tahsil edilmişse, satış talebinin geçersizliğinden bahsedilemez. Çünkü kıymet takdirinin yapılmaması nedeniyle icra müdürü satış talebinin reddi kararı vermesine rağmen, satış masraflarını alacaklıdan tahsil etmişse, bu durumda satış talebini zımnen fakat mevcut eksikliklerin giderilmesi şartına bağlı olarak kabul etmiş olmaktadır.
Satış talebi icra müdürlüğünce reddedilen alacaklı, bu karara karşı icra mahkemesinde şikâyet yoluna başvurabilir. Bu karara karşı şikâyet yoluna başvurulmasının süreye tabi olup olmadığı, dolayısıyla icra müdürünün satış talebinin reddi yönündeki kararının takip hukuku bakımından kesinleşip kesinleşmeyeceği hususunun çözümlenmesinin de konunun aydınlığa kavuşmasına katkı yapacağı kuşkusuzdur.
Alacaklı, kanuni süreler içerisinde hacizli malın satışını talep etmiş ve gerekli giderleri peşin olarak ödemişse, icra müdürünün bu talebi kabul etme yükümlülüğü vardır. Şu hâlde alacaklının satış talebini reddeden icra müdürü, aslında bir hakkı yerine getirmemekte veya gereksiz yere sürüncemede bırakmaktadır. Bu durumda, icra müdürünün bu işlemine karşı süresiz şikâyet yolunun açık olduğu kabul edilmelidir.
Buna göre de, icra müdürlüğünce verilen satış talebinin reddi kararının, takip hukuku bakımından kesinleştiğinden ve satış talebinin ona sağladığı hukuki sonuçlan ortadan kaldırdığından söz edilemez. İcra müdürü, kıymet takdirinin yapılmadığı gerekçesiyle veya diğer sebeplerle satış talebini reddedemez. Zira kıymet takdiri, satış talebinden sonra gerçekleştirilen, satışa hazırlık işlemlerinden biridir. Kıymet takdirinin yapılmaması, yalnızca satışa engel bir hâl oluşturur.
İcra müdürü tarafından verilen ret kararı, taşınır veya taşınmazın satışına o an için engel bir hâlin bulunduğunun tespitine ilişkin bir karardır. Bu nedenle icra müdürü, satış talebini reddetmiş olsa dahi, ret kararının yasal bir dayanağının bulunmaması nedeniyle geçerli bir satış talebinin varlığını koruduğunun kabul edilmesi gereklidir. Geçerli bir satış talebinin bulunmasıyla haczin kalkmayacağı da ortadadır.”