İş hukukunu ilgilendiren konularda karşımıza çıkan kötü niyet tazminatı son dönemlerde sıklıkla uygulanmaktadır. İş güvencesi hükümleri uyarınca bu kapsamda değerlendirilen işçilerin, çalıştıkları yerdeki iş sözleşmelerinin kötü niyetli olarak feshedilmesi durumunda kötü niyet tazminatı talep edilebilmektedir.
Bu tazminatı talep etme hakkı yalnızca işçiye tanınmıştır. İşçi dava açacağı zaman işe iade davası açmadan kötü niyet davası hakkını kullanamamaktadır. İşe iade davası açmayan işçinin sözleşmesinin iptal edilmesinde geçerli nedenler olduğu düşünülecektir.
İlgili Link: MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT NEDİR
İşçi yasal hükmü bilmediğinde ya da geçerli bir mazerete sahip olduğunda iş sözleşmesinin feshedildiğine dair tebliği aldıktan sonra bir aylık hak düşürücü sürede dava açmazsa bu durumda kötü niyet tazminatı davası açabilmektedir.
İş sözleşmesinden yararlanma hakkı olmayan ve belirsiz süreli sözleşmeler ile çalışmak durumunda olan işçiler işten çıkarılmaları durumunda işverene karşı kötü niyet tazminatı davası açmaya hak kazanabilirler.
Bu hakkın elde edilmesinde bazı şartların sağlanmış olması gerekmektedir. Yasalar kötü niyet olarak adlandırılın davranışların neler olduğu konusunda yeterli bir tanımlama yapmadığından bunun önceden belirlenmesi de mümkün değildir. Bu sebeple uygulamada Yargıtay kararlarına bakılarak hareket edilmektedir.
İşçinin sözleşmesinin belirsiz sürelerde olması, işverenin sözleşmeyi fesh ederken kötü niyetli bir yaklaşım içinde olması, işçinin iş güvencesinden yararlanmamış olması gibi durumlar bu tazminat davasını açmaya hak kazandırıcı durumlar arasında yer almaktadır.
İşçi bu tür bir dava açtığında kötü niyeti ispat etmekle sorumlu kılınmıştır. Bu tür bir dava sonucuna göre hesaplama yapılacağı zaman işçinin kıdemine göre oluşan ihbar süresinin 3 katı üzerinden hesaplama yapılmaktadır.
İlgili Link: ÖLEN İŞÇİNİN KIDEM TAZMİNATI NEDİR
Kötü niyet tazminatında fesih gerçekleştiği tarihte hak kazanılan en son günlük brüt ücret dikkate alınır.
Kötü niyet tazminatı davalarında zamanaşımı süreleri söz konusudur. 2017 yılından önceki davalarda zamanaşımı süresi 10 yıl olarak belirlenmişken 2017’den sonraki davalar için zamanaşımı süresi 5 yıldır.
İşçi ve işveren arasında cereyan eden bu tür davalar için iş mahkemeleri görev almaktadır. İş mahkemeleri olarak da Asliye Hukuk Mahkemelerine başvurmak sureti ile kötü niyet tazminatı davası açılabilmektedir.
Kötü niyet tazminatı olarak adlandırılan uygulamada iş güvencesi olmayan işçiler belirsiz iş sözleşmelerine bağlı olarak çalışmaları durumunda yararlanabilmektedirler. Bu koşullarda çalışan işçiler işveren tarafından işten çıkarıldıklarında ve bu durumun oluşmasında bir kötü niyet söz konusu ise iş mahkemelerine başvurmak sureti ile bu haklarını arayabilmektedirler.
İlgili Link: KIDEM TAZMİNATI TAVANI NEDİR
Kötü niyetin neler olduğu iş kanununda açıkça belirtilmemiş olduğundan mevcut örnekler incelenmek sureti ile karar verilmektedir. Burada Yargıtay kararlarının dikkate alındığı görülür. Kanun bu tür bir dava açan işçiye ispat yükünü yüklemektedir.
İşçi kötü niyete bağlı olarak işten çıkarıldığını düşündüğünde dava açacağı zaman bu davada haklı olduğunu ispat etmekle yükümlüdür. Kötü niyet tazminatı için dava açılacağı zaman işverenin dürüstlük ilkesi dışındaki davranışları sebebiyle oluşan haksızlıklar gibi sebepler öne sürülebilmektedir. Bu sebeplerin ispat edilmesi gerekliliği davanın bir diğer özelliğidir.