Toplu İşten Çıkarma Davalarında İşçi Hakları
Günümüz çalışma koşullarında işverenler ekonomik, teknolojik gibi sebepler ile toplu işten çıkarma yoluna başvurabilmektedir. İş akdi tek bir işçi için feshedilebileceği gibi toplu işçi çıkarmaları da ne yazık ki mümkündür. Toplu işçi çıkarma sebepleri ve usulleri İş Kanununda düzenlenmiştir.
İş kanunu
İşverenin toplu işçi çıkarma işlemini yapabilmesi için işçi çıkarmadan 30 gün öncesinde iş yeri sendika temsilcilerine, bölge müdürlüğüne, Türkiye İş Kurumuna bir bildirim yapması gerekmektedir. Bu bildirimde işçi çıkarma sebepleri ile bundan etkilenecek işçi sayısı ve işe son verme işlmlerinin hangi zaman diliminde gerçekleşeceği açık bir şekilde belirtilir.
Fesih bildirimleri bildirim yapıldığı an itibari ile değil, işverenin isteğini bölge müdürlüğüne bildirmesinden otuz gün sonra hüküm doğuracaktır.
Fesih bildirimleri, işverenin toplu işçi çıkarma isteğini bölge müdürlüğüne bildirmesinden otuz gün sonra hüküm doğurur.
İş yerinden işçi çıkarma işleminin toplu işten çıkarma olarak sayılabilmesi için iş yerinde çalışan işçi sayısı;
20 ile 100 işçi arasında ise en az 10 işçinin
101 ile 300 işçi arasında ise en az yüzde 10 oranında işçinin
301 ve daha fazla ise en az 30 işçinin 1 aylık süre içerisinde aynı ya da farklı tarihte olması önemli olmaksızın işten çıkarılmasıdır. İşten çıkarılan işçi sayısının bu sayılardan az olması halinde birden fazla işçinin işten çıkarılması toplu işten çıkarılma sayılmayacaktır.
Kanun maddelerine aykırı olarak işten işçi çıkarılması halinde işveren veya işveren vekiline işten çıkarılan her işçi için ayrı ayrı olmak üzere idari para cezası kesilecektir.
İdari para cezasının yanı sıra kanun maddesine aykırı olarak yapılan işten çıkarmalar öğretide kabul gören görüşe göre feshin geçersizliği sonucunu doğurmaktadır.
Kanun maddesine aykırı olarak yapılan toplu işçi çıkarmaları sonucunda işçilerin başvurabileceği bazı hukuki yollar bulunmaktadır. Bu durumda işçi İş Kanunu madde 20 hükmü uyarınca işverene açacağı dava ile FESHİN geçersizliğinin tespitini isteyebilecektir. Bu dava ile işverence yapılan feshin hukuka uygun olup olmadığı tespit edilir.
Feshi geçersizliğine karar verilmesi halinde işveren işçiyi tekrar işe alabileceği gibi iş güvencesi tazminatı ile dört aya kadar boşta geçen süreye ilişkin ücreti de ödeme yolunu da seçebilecektir. Yani bu durumda işverenin işçiyi tekrar işe alma mecburiyeti bulunmamaktadır.